beoordeel een x-thorax in 10 stappen


welk coschap ga jij doen?
wees voorbereid met een zakkaartje in jouw jas


stap 1: Techniek en kwaliteit van de foto

Bekijk allereerst hoe de foto is ingeschoten. Betreft het een AP (anterieur-posterior) of een PA (posterieur-anterieur) foto? Een PA foto geeft vaak de best beoordeelbare foto’s. Op een AP opname staat de plaat relatief verder van het hart, waardoor het hart groter kan worden afgebeeld dan dat die daadwerkelijk is. Soms kan de hartcontour ook groter lijken als de foto schuin is ingeschoten. Om dit te beoordelen kun je naar de clavicula kopjes kijken: de wervelkolom moet tussen de twee kopjes instaan op de foto.

Verder is het belangrijk om te kijken naar de belichting van de foto. Op een over- of onderbelichte foto kunnen verschillende structuren soms moeilijk te onderscheiden zijn. Op een goede foto is het longweefsel zwart van kleur en zijn de botten wit tot lichtgrijs van kleur. 

Ook de inspiratiestand heeft invloed op de kwaliteit van de foto. Op een goed geïnspireerde foto kan je 10 ribben tellen.

stap 2: Het mediastinum

Het mediastinum hoort symmetrisch en slank te zijn. Verbreding van het mediastinum kan passen bij lymfadenopathie. Bij kinderen kan in het mediastinum een thymus zichtbaar zijn.

 

Stap 3: De trachea

Bekijk de stand van de trachea. Bij een spanningspneumothorax kan de trachea deviëren naar de niet-aangedane zijde.

 

Stap 4: De longhili

De longvaten zijn zichtbaar bij de hili. De hili horen symmetrisch te zijn. Bij hartfalen kan er sprake zijn van versterkte longvaattekening. 

 


Stap 5: De hartcontour en de aortaboog

Een vergroot hart kan wijzen op pathologie. De hartcontour hoort scherp afgrensbaar te zijn. Indien dit niet het geval is, kan het passen bij infiltratieve afwijkingen rond het hart. De aortaboog hoort er slank uit te zien, een verbreding kan passen bij een aneurysma.

 

Stap 6: De longvelden

De longvelden horen zwart van kleur te zijn. Bekijk of de longvelden goed luchthoudend zijn en of er abnormale densiteiten zichtbaar zijn. De hartcontour en de diafragma koepels horen scherp afgrensbaar te zijn op de foto.

 

Stap 7: De pleura

De pleura visceralis omvatten de longen en horen strak aan de pleura pariëtalis aan te liggen. Bij een pneumothorax ligt de long niet mooi meer aan; het gebied waar de long los ligt kleurt zwart aan op de foto, de longgrens is zichtbaar in de thoraxholte.

Pleuravocht is ook goed zichtbaar op een X-thorax. Dit is herkenbaar door een witte densiteit, scherp afgrensbaar, en soms is een duidelijke vloeistofspiegel zichtbaar.

 

Stap 8: De diafragmakoepels

Bekijk of de diafragma koepels goed afgrensbaar zijn. Is er sprake van vrij lucht onder de diafragma koepels? Dit kan wijzen op een perforatie van een buikorgaan.

 

Stap 9: De ossale structuren

Bekijk de wervelkolom, claviculae en ribben op afwijkingen zoals fracturen.

 

Stap 10: De weke delen

Bekijk als laatst de weke delen. Bij een spanningspneumothorax is bijvoorbeeld soms subcutaan emfyseem zichtbaar.


je kennis testen?

Nu je weet waar je op moet letten, kun je gaan oefenen.
Kijk dit filmpje en bestudeer de foto’s systematisch. Wat zie jij?

 

op zoek naar een leuk cadeautje voor jezelf, een mede co, een familielid?